Rozdział 2. Nowości w dystrybucji Debian 8

Spis treści

2.1. Obsługiwane architektury
2.2. Co nowego w dystrybucji?
2.2.1. Płyty CD, DVD i BD
2.2.2. Zmiany w środowisku GNOME
2.2.3. Nowy domyślny system init (systemd)
2.2.4. Bezpieczeństwo
2.2.5. MariaDB obecny obok MySQL
2.2.6. Aplikacje PHP
2.2.7. Odmiana Debian Games
2.2.8. Wieści z odmiany Debian Med
2.2.9. Wieści z odmiany Debian Science
2.2.10. Wieści z odmiany Debian Geographical Information Systems (GIS)
2.2.11. Wieści od zespołu Debian Java

Wiki zawiera więcej informacji na ten temat.

2.1. Obsługiwane architektury

Debian 8 obsługuje dwie nowe architektury:

  • arm64, 64-bitowy port na komputery ARM.

  • ppc64el, 64-bitowy port little-endian na komputery POWER.

Architektury oficjalnie wspierane przez dystrybucję Debian 8:

  • Komputery 32-bitowe ("i386") i 64-bitowe ("amd64") typu PC

  • 64-bitowe ARM ("arm64")

  • ARM EABI ("armel")

  • ARMv7 (EABI hard-float ABI, "armhf")

  • MIPS ("mips" (big-endian) i "mipsel" (little-endian))

  • PowerPC ("powerpc")

  • 64-bitowe PowerPC little-endian ("ppc64el")

  • IBM System z ("s390x")

Trzy architektury będące częścią Debiana 7 nie ukazały się w wydaniu jessie.

  • Zgodnie z ogłoszeniem które ukazało się przy wydaniu Debiana 7, 32-bitowy port s390 został porzucony i zastąpiony przez s390x.

  • Dodatkowo, porty na IA-64 i Sparc usunięto z wydania ze względu na niewystarczające wsparcie ze strony deweloperów. Sparc był wspieraną architekturą od Debiana w wersji 2.1 (1999 r.), a ia64 wprowadzono w Debianie 3.0 (2002 r.).

Finally, the Debian ports to the FreeBSD kernel, kfreebsd-amd64 and kfreebsd-i386, included as technology previews in Debian 6.0 and Debian 7, are not part of this release.

Więcej o statusie portów i informacjach charakteryzujących porty można przeczytać na Stronach o portach Debiana.

2.2. Co nowego w dystrybucji?

Nowe wydanie Debiana zawiera więcej programów niż poprzednie. Obecna dystrybucja zawiera ponad 12253 nowych pakietów, z ogólnej liczby 43512 w tym wydaniu. Większość oprogramowania została zaktualizowana (ponad 24573 pakietów, co stanowi 66% wszystkich pakietów w wheezy). Znaczna liczba pakietów (ponad 5441, 14% pakietów w wheezy) została z różnych powodów usunięta z dystrybucji. W przypadku tych pakietów nie będą widoczne żadne aktualizacje. Zostaną one również oznaczone jako przestarzałe w interfejsach zarządzania pakietami (więcej w Sekcja 4.10, „Przestarzałe pakiety”).

Debian jak zwykle dostarcza wiele środowisk i aplikacji graficznych. Są między nimi środowiska graficzne GNOME 3.14, KDE 4.11, Xfce 4.10 oraz LXDE.

Zaktualizowano również pakiety biurowe:

  • LibreOffice zaktualizowano do wersji 4.3;

  • Calligra zaktualizowano do wersji 2.8;

  • GNUcash zaktualizowano do wersji 2.6;

  • GNUmeric zaktualizowano do wersji 1.12;

  • Abiword zaktualizowano do wersji 3.0.

Aktualizacje innych aplikacji biurkowych obejmują uaktualnienie Evolution 3.12.

Poza wieloma innymi, to wydanie zawiera następujące aktualizacje oprogramowania:

PakietWersja w 7 (wheezy)Wersja w 8 (jessie)
Apache2.2.222.4.10
Serwer DNS BIND9.89.9
Courier MTA0.680.73
Dia0.97.20.97.3
Domyślny serwer pocztowy Exim4.804.84
GNU Compiler Collection jako domyślny kompilator 4.7 na pecetach, 4.6 na pozostałych4.9
Biblioteka C GNU2.132.19
lighttpd1.4.311.4.35
Obraz jądra Linuxseria 3.2seria 3.16
OpenLDAP2.4.312.4.40
OpenSSH6.0p16.7p1
Perl5.145.20
PHP5.45.6
Postfix MTA2.92.11
PostgreSQL9.19.4
Python 33.23.4
Samba3.64.1

2.2.1. Płyty CD, DVD i BD

Oficjalna dystrybucja Debian zawiera od 9 do 10 binarnych płyt DVD lub od 75 do 85 binarnych płyt CD (zależnie od architektury), oraz 10 źródłowych płyt DVD lub 59 źródłowych płyt CD. Dodatkowo istnieje wieloarchitekturowa płyta DVD, z wydaniem dla architektur amd64 oraz i386, razem z kodem źródłowym. Na architekturach amd64 i i386 Debian został również wydany jako dwa obrazy Blu-ray (BD), tyle samo zajmuje kod źródłowy. Ze względu na wielkości, część dużych pakietów została usunięta z płyt CD; pakiety te mieszczą się na płytach DVD i BD (i tam je pozostawiono).

2.2.2. Zmiany w środowisku GNOME

Przy aktualizacji do wersji 3.14 dokonano wielu usprawnień w zakresie użyteczności i wprowadzono nowe funkcje.

Odświeżono projekt powłoki GNOME. Dolny obszar powiadomień jest większy, łatwiejszy w użyciu i mniej prawdopodobne aby wysunął się przypadkowo. Nowy obszar systemowy w górnym prawym rogu grupuje wszystkie potrzebne ustawienia w jednym miejscu.

Wygaszacz ekranu został zastąpiony przez "ekran blokady", który nadal udostępnia pewne podstawowe funkcje gdy użytkownik jest nieobecny. Można na przykład wstrzymać odtwarzanie muzyki, odebrać komunikat o nowej wiadomości poczty elektronicznej lub zmienić ustawienie jasności ekranu, a wszystko to bez podawania hasła. Gdy wciśnie się klawisz escape lub zacznie wprowadzać hasło, następuje powrót do ekranu logowania. Aby zachować spójność, menedżer logowania zachowuje się tak samo.

Wiele aplikacji, w tym menedżer plików Nautilus, edytor tekstu gedit i przeglądarka dokumentów evince przeprojektowano aby uzyskać bardziej zwarty wygląd, łącząc belkę tytułową okna z paskiem narzędzi. Pozostawiono w ten sposób więcej miejsca na dokumenty nad którymi pracuje użytkownik. Podobne zmiany dotknęły standardowe okna dialogowe.

Zintegrowano w pełni obsługę ekranów dotykowych, w tym także intuicyjnych gestów wykorzystujących kilka palców. GNOME obsługuje teraz ekrany o wysokiej rozdzielczości (HiDPI), w pełni wykorzystując je do uzyskania jak najprecyzyjniejszego obrazu.

GNOME obsługuje geolokalizację oraz zawiera aplikacje do nawigacji i przeglądania map.

Dokumentacja dla użytkowników jest pełniejsza i zawiera przewodniki wideo dla nowych użytkowników.

Więcej informacji można znaleźć w uwagach do wydania GNOME 3.14.

2.2.3. Nowy domyślny system init (systemd)

Wprowadzony w dystrybucji Debian 7 systemd jest teraz domyślnym systemem init. Udostępnia zaawansowane możliwości monitorowania, tworzenia logów i zarządzania usługami.

Choć został zaprojektowany jako bezpośredni zamiennik sysvinit (i co za tym idzie używa istniejących skryptów init SysV) to pakiet systemd może być w bezpieczny sposób zainstalowany obok sysvinit i uruchamiany opcją jądra init=/bin/systemd. Pakiet systemd-sysv zapewnia zamiennik /sbin/init.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na wiki Debiana (w języku angielskim).

2.2.4. Bezpieczeństwo

Przestarzały protokół SSLv3 został wyłączony w tym wydaniu. Wiele systemowych bibliotek kryptograficznych oraz aplikacji serwerowych i klienckich skompilowano lub skonfigurowano bez obsługi tego protokołu.

Jądro Linux posiada mechanizm bezpieczeństwa który zapobiega wielu atakom przez dowiązania symboliczne. Jest on domyślnie włączony w jądrach Linux systemu Debian. Dzięki temu nie da się wykorzystać błędów związanych z /tmp i nie są one traktowane jako zagrożenie bezpieczeństwa. Osoby korzystające z własnych jąder Linux powinny włączyć tę funkcję za pomocą następującego ustawienia sysctl:

echo 1 > /proc/sys/fs/protected_symlinks

W rzadkich przypadkach wsparcie bezpieczeństwa pakietów obecnych w wydaniu Debiana musi zakończyć się przed końcem wsparcia całej dystrybucji. Wydanie Jessie zawiera nowy pakiet (debian-security-support) który ostrzega o takich przypadkach. Informuje również o pakietach z ograniczonym wsparciem bezpieczeństwa. Z tego powodu zaleca się zainstalowanie pakietu debian-security-support we wszystkich systemach wrażliwych na zagrożenia bezpieczeństwa.

Kontynuując proces rozpoczęty w wydaniu Wheezy zbudowano jeszcze więcej pakietów z włączonymi opcjami kompilatora wzmacniających bezpieczeństwo. Aby zwiększyć ten pozytywny efekt, zmieniono opcję ochrony stosu na stack-protector-strong. Proszę zauważyć, że opcje kompilatora wzmacniające bezpieczeństwo nie są domyślnie włączone w gcc, dlatego nie są używane automatycznie przy lokalnie budowanych programach.

Nowością w tym wydaniu jest pakiet needrestart. Jeśli jest zainstalowany, sprawdza po każdej aktualizacji za pomocą APT-a, czy któraś z działających usług wymaga ponownego uruchomienia aby skorzystać z wprowadzonych zmian w zaktualizowanych pakietach i proponuje wykonanie tej operacji. Zaleca się zainstalowanie pakietu needrestart aby zapewnić wprowadzenie aktualizacji związanych z bezpieczeństwem w bibliotekach do działających usług.

2.2.5. MariaDB obecny obok MySQL

Oprócz starszego MySQL 5.5, w wydaniu Jessie znajduje się nowa MariaDB 10.0. Więcej informacji znajduje się na stronie zespołu MySQL Debiana. W wydaniu Debian 9 znajdzie się prawdopodobnie tylko jedna z nich.

Proszę zauważyć, że wsparcie twórców MySQL 5.5 zakończy się w grudniu 2018 (prawdopodobnie podobnie stanie się ze wsparciem bezpieczeństwa ze strony Debiana), natomiast MariaDB 10.0 będzie otrzymywać wsparcie ze strony projektu macierzystego aż do marca 2019.

2.2.6. Aplikacje PHP

W wydaniu Jessie poprzez pakiet php-horde dostępny jest Horde Application Framework.

2.2.7. Odmiana Debian Games

Zespół Debian Games z dumą prezentuje odmianę Debian Games składającą się z 33 metapakietów ułatwiających instalowanie gier według kategorii. Są to między innymi gry strategiczne, karciane, programistyczne i symulacje. Debian Games umożliwia również deweloperom szybką instalację oprogramowania zalecanego do tworzenia gier w językach C++, Java, Perl, Python 3 i innych. Twórcy zawartości gier znajdą tu przydatne narzędzia do tworzenia strony wizualnej gier w games-content-dev. Strona internetowa projektu zawiera zrzuty ekranu, więcej informacji i zwięzły przegląd wszystkich gier w tym najlepsze gry Debiana.

2.2.8. Wieści z odmiany Debian Med

Zespół Debian Med ponownie dokonał ponownie nie tylko znacznego zwiększenia liczby pakietów z dziedziny biologii i medycyny, lecz również poprawił ich jakość pod względem przetestowania (w trakcie budowania jak również przez autopkgtest). Te ulepszenia w wersji 2.0 metapakietów odmiany Debian Med odpowiadają na zapotrzebowanie w środowiskach naukowych dotyczące powtarzalnych wyników. Zachęcamy do odwiedzenia stron dot. zadań Debian Med aby zapoznać się z pełnym zakresem oprogramowania biologicznego i medycznego w Debianie.

2.2.9. Wieści z odmiany Debian Science

Dzięki ciągłej pracy zespołu Debian Science do puli pakietów Debiana dodano nie tylko nowe aplikacje naukowe, lecz także programy z nowych dziedzin nauki. Zachęcamy do odwiedzenia stron dot. zadań Debian Science aby zapoznać się z pełnym zakresem oprogramowania naukowego w Debianie.

2.2.10. Wieści z odmiany Debian Geographical Information Systems (GIS)

W trakcie rozwoju wydania Jessie wiele zmian dokonanych w UbuntuGIS zostało przeniesionych na powrót do Debian GIS. Poprawiono współpracę między UbuntuGIS i OSGeo-Live, co zaowocowało nowymi pakietami i współpracownikami. Zachęcamy do odwiedzenia stron dot. zadań Debian GIS aby zapoznać się z pełnym zakresem oprogramowania GIS-owego w Debianie oraz stronę Debian GIS aby uzyskać więcej informacji.

2.2.11. Wieści od zespołu Debian Java

Jessie zawiera 799 pakietów źródłowych (442 zaktualizowanych, ponad 130 nowych od wydania Wheezy) którymi opiekuje się zespół Java. Istotne zmiany:

  • OpenJDK 7 jest nowym, obsługiwanym domyślnie środowiskiem uruchomieniowym Java.

  • OpenJDK 8 będzie dostępne z jessie-backports.

  • Wspierane są Tomcat 7 i Tomcat 8, natomiast usunięto Tomcat 6.

  • Nowe narzędzia deweloperskie to między innymi VisualVM, Dynamic Code Evolution VM (openjdk-7-jre-dcevm), Gradle, eclipse-wtp-webtools, closure-compiler i inne.

  • Dodano androidsdk-tools.